INFORMACJA GŁÓWNEGO LEKARZA WETERYNARII 

DLA POSIADACZY BYDŁA, OWIEC, KOZ, ŚWIŃ ORAZ INNYCH ZWIERZĄT PARZYSTOKOPYTNYCH 

NA TEMAT PRYSZCZYCY

Pryszczyca (Foot and mouth disese – FMD) jest wirusową, bardzo zakaźną chorobą zwierząt parzystokopytnych, w tym bydła, świń, owiec i kóz. 

Wirus pryszczycy przenosi się przez kontakt bezpośredni pomiędzy zwierzętami, za pośrednictwem mięsa i produktów mięsnych, mleka i jego przetworów, nasienia, skór, wełny, paszy dla zwierząt, itp. 

Wirus może być przenoszony także przez człowieka, sprzęt gospodarski, ptaki, owady, gryzonie, środki transportu czy odzież.

Objawy chorobowe:

• gorączka, apatia, utrata apetytu, brak przeżuwania, gwałtowny spadek mleczności;
• zwiększone pragnienie i obfite ślinienie;
• pęcherze na języku, wargach i dziąsłach, śluzawicy u bydła/tarczy ryjowej u świń, na skórze szpary międzyracicowej, a także na wymieniu i strzykach;  po pęknięciu pęcherzy - bolesne rany, owrzodzenia;
• cielęta i prosięta, karmione mlekiem zwierząt chorych na pryszczycę często padają z objawami biegunki i ogólnego wycieńczenia;  równie często dochodzi do padnięć zwierząt dorosłych.

Zalecenia:

• w razie zauważenia wymienionych objawów choroby należy natychmiast zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii celem umożliwienia pobrania próbek w kierunku wykluczenia FMD. 
• zgłoszenia należy dokonać bezpośrednio albo za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem lub właściwego miejscowo organu samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza, prezydenta miasta). 
• do czasu przybycia powiatowego lekarza weterynarii wszystkie zwierzęta należy zatrzymać w gospodarstwie, zwierzęta chore zamknąć i odizolować, nie wpuszczać osób postronnych do gospodarstwa oraz unikać wyjazdu domowników poza teren gospodarstwa.

Należy pamiętać, że wystąpienie tej szybko szerzącej się choroby powoduje zawsze ogromne straty ekonomiczne dla kraju oraz hodowców zwierząt, związane w koniecznością wybijania zakażonych stad, a także ograniczeniem obrotu i handlu zwierzętami oraz produktami pochodzenia zwierzęcego.

Pryszczyca jest chorobą zwalczaną z urzędu!!!Zgłoszenie podejrzenia wystąpienia pryszczycy jest obowiązkiem wynikającym z ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.Za zwierzęta zabite w ramach zwalczania pryszczycy przysługuje odszkodowanie z budżetu państwa!!!

Źródła zdjęć: 

• https://www.dairyherd.com/article/improper-vaccinations-cited-korean-fmd-cases
• https://letabaherald.co.za/43030/fmd-detected-in-giyani-as-agri-grows-in-sa/
• https://affleap.com/savants-have-found-where-fmd-virus-starts-infection-in-cattle/  

Pryszczyca (Foot and mouth disese – FMD) jest wirusową, bardzo zakaźną chorobą zwierząt parzystokopytnych, w tym bydła, świń, owiec i kóz. Wirus pryszczycy przenosi się przez kontakt bezpośredni pomiędzy zwierzętami, za pośrednictwem mięsa i produktów mięsnych, mleka i jego przetworów, nasienia, skór, wełny, paszy dla zwierząt, itp.

• O pryszczycy, drogach zakażenia i ochroną zwierząt przed chorobą
• Objawy i przebieg choroby oraz diagnostyka różnicowa
• Zasady monitoringu i zwalczania pryszczycy
• Przepisy prawne związane z pryszczycą

O chorobie niebieskiego języka

Choroba niebieskiego języka (Bluetongue) jest zakaźną chorobą przeżuwaczy, zarówno domowych jak i dzikich (chorują na nią bydło, owce i kozy, ale także sarny, jelenie, łosie, afrykańskie antylopy, wielbłądy, słonie), wywoływaną przez wirus z rodzaju Orbivirus (Reoviridae). Zwierzęta nie zarażają się bezpośrednio od siebie, a jedynie poprzez owady kłująco-ssące z rzędu muchówek,  rodzaju kuczmany (Culicoides) oraz poprzez krew lub nasienie.

Zakażenie wirusem choroby niebieskiego języka (BTV) zgodnie z prawodawstwem UE zalicza się do kategorii chorób C+D+E. Taka kategoryzacja choroby oznacza, że w przypadku jej wykrycia w gospodarstwie nie wprowadza się natychmiastowych środków likwidacji choroby, jak ma to miejsce w odniesieniu do chorób kategorii A, np. przy afrykańskim pomorze świń (ASF). W gospodarstwach objętych zakażeniem nie wdraża się uśmiercania zwierząt, a w przypadku zakażenia BTV możliwe jest podjęcie leczenia chorych zwierząt. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której zwierzę z ciężkim przebiegiem choroby nie reaguje na wdrożone leczenie objawowe. W takich przypadkach, humanitarnym postępowaniem jest uśmiercenie zwierzęcia w celu skrócenia jego cierpienia.

Choroba nie przenosi się na inne gatunki zwierząt gospodarskich i domowych oraz na ludzi, co oznacza, że mięso, mleko, skóry i wełna oraz inne produkty pochodzące od przeżuwaczy nie stanowią zagrożenia dla ludzi.

Zasady ochrony przeżuwaczy przed chorobą

W celu ochrony zwierząt przed chorobą należy:

• wystrzegać się zakupu zwierząt pochodzących z niewiadomego źródła, bez świadectwa zdrowia,
• zapewnić okresowe wizyty lekarza weterynarii w gospodarstwie,
• zwalczać owady w pomieszczeniach inwentarskich, w których przebywają zwierzęta,
• w przypadku zauważenia objawów nasuwających podejrzenie choroby zakaźnej niezwłocznie zgłosić ten fakt powiatowemu lekarzowi weterynarii bezpośrednio lub za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Objawy

Bydło zakaża się znacznie częściej niż owce, aczkolwiek bydło choruje rzadko. Ponadto choroba ta u bydła przebiega w łagodniejszej postaci niż u owiec. Po przechorowaniu bydło może stać się nosicielem zarazka, co prowadzi do zakażania kuczmanów i przenoszenia wirusa za ich pośrednictwem na zwierzęta zdrowe.

Z uwagi na długi okres wylęgania choroby objawy kliniczne u bydła mogą nie być widoczne nawet do 60-80 dnia po zakażeniu. Jednakże jeśli wystąpią, można zaobserwować:

• gorączkę,
• ślinotok,
• zaczerwienienie i obrzęk błony śluzowej jamy ustnej,
• owrzodzenie opuszki zębowej i niekiedy końca języka,
• zapalenie koronki i tworzywa racic, będące przyczyną kulawizny,
• u krów mlecznych - łuszczenie się naskórka strzyków i tworzenie się strupów,
• ronienia,
• rodzenie zdeformowanych cieląt, przy czym deformacje dotyczą najczęściej głowy. Na zakażenie najbardziej podatne są płody w okresie rozwoju mózgu.

U owiec choroba może przebiegać od zakażenia bezobjawowego lub postaci przewlekłej do nadostrej i ostrej. Można zaobserwować następujące objawy kliniczne:

• bardzo wysoka temperatura ciała 41-42^oC,
• spadek kondycji, posmutnienie, depresja i utrata mleczności,
• obrzęk warg, powiek i małżowin usznych,
• silne zaczerwienienie błony śluzowej policzków i jamy nosowej,
• drobne wybroczyny pod śluzówką jamy ustnej i nosowej,
• owrzodzenie warg, opuszki zębowej oraz w niektórych przypadkach języka,
• duszność, ślinotok, obfity wypływ z nosa, początkowo surowiczy, następnie śluzowo-ropny i krwawy,
• wymioty mogące być przyczyną zachłystowego zapalenia płuc,
• przekrwiony, obrzękły, siny i wystający z jamy ustnej język,
• biegunka, kał z domieszką krwi,
• kulawizna jako następstwo zapalenia koronki i tworzywa racic,
• możliwe zapalenie płuc i zwyrodnienie mięśni,
• ciężarne samice mogą rodzić martwe lub zdeformowane jagnięta.